ترمینال ریلی

ترمینال یا کانکتور، یکی از تجهیزات پرکاربرد در صنعت برق به منظور سیم کشی اصولی، ایمن و استاندارد می باشد. ترمینال در واقع قطعه ای جهت برقراری اتصال موقت و در عین حال محکم و ایمن بین دو یا چند سیم می باشد. در گذشته بیشتر اتصالات بصورت پیچیدن سیم ها به یکدیگر و سپس پوشاندن آن با چسب برق انجام میشد که یکی از رایج ترین خطرات این اتصال، بروز برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی در اثر گرم شدن اتصال و از بین رفتن نوار چسب به دلیل عبور جریان برق بود.

استفاده از ترمینال ها در انواع تابلو برق، سبب سیم کشی و مونتاژ آسان تر و منظم تر تجهیزات تابلو می شود. همچنین در صورت بروز هرگونه مشکل از قبیل سوختن تجهیزات و یا نیاز به اضافه یا کم کردن یک تجهیز به تابلو برق، استفاده از ترمینال ها در عین راحتی کار، باعث ایمنی بیشتر می شود.

برخی از افراد فکر می کنند سیم کشی کاری ساده است و نیازی به تخصص ندارد، در حالی که در خیلی از پروژه ها قطعی سیم ها و یا عدم اتصال صحیح سیم ها به یکدیگر عاملی برای عدم کارایی پروژه ، و حتی به خطر انداختن جان افراد بوده است. به همین دلیل است که استفاده از انواع ترمینال به عنوان اتصالی ایمن، اصولی و مطمئن حائز اهمیت است.

با توجه به کاربردها و مزایایی که گفته شد آشنایی با انواع ترمینال سیم برق در صنعت برق از اهمیت بالایی برخوردار است. رایج ترین انواع ترمینال سیم برق، به سه دسته کلی ترمینال ریلی، ترمینال شاخه ای و ترمینال پیچی تقسیم می شوند. در این مطلب آموزشی قصد داریم ضمن آشنایی مختصر با ترمینال شاخه ای و ترمینال پیچی، به طور مفصل به مبحث ترمینال ریلی چیست؟، انواع ترمینال ریلی و کاربرد آن بپردازیم.

ترمینال شاخه ای

ترمینال شاخه ای یکی از رایج ترین انواع ترمینال سیم برق می باشد. این نوع ترمینال ابعاد بسیار کوچکی دارد و از سلول های ورودی و خروجی و سیم گیر های پیچی تشکیل شده است. ترمینال شاخه ای اغلب برای ولتاژ و جریان متوسط مورد استفاده قرار میگیرد و در سایزهای مختلف، به منظور انشعاب گیری از سیم‌های مختلف، در انواع 2 خانه تا 12 خانه تولید می شوند. ترمینال شاخه‌ای بنا به موارد استفاده و نوع کاربرد دارای عایق‌هایی با جنس‌های پی‌وی‌سی، پلی آمید و پلی‌اتیلن می‌باشد.
مناسب بودن قیمت ترمینال شاخه ای از دیگر مزیت های آن به منظور کاهش هزینه های سیم کشی و در عین حال برخورداری از یک سیم کشی اصولی و ایمن می باشد.

ترمینال پیچی

ترمینال پیچی از عایق استوانه‌ای شیاردار و هادی رزوه، درون این استوانه تشکیل شده است. شیارهای موجود روی سطح عایق به منظور ایجاد اصطکاک بین دست و عایق در هنگام پیچاندن ترمینال تعبیه شده است. استفاده از ترمینال پیچی از ترمینال شاخه ای ساده تر و سریع تر است زیرا نیازی به پیچ گوشتی نیست و می توان چند سیم  را به یکدیگر به‌صورت همزمان اتصال داد.
ترمینال پیچی نیز دارای سایز های مختلفی است که میتوان آن ها را با توجه به نیاز خرید و استفاده کرد. استفاده از ترمینال پیچی به جای تابیدن سیم ها و عایق بندی آنها با چسب برق علاوه بر سادگی کار و سرعت عمل، موجب اتصالی ایمن تر می شود و حتی تحت کشش هم سیم ها از یکدیگر جدا نمی شوند.

ترمینال ریلی چیست

ترمینال ریلی همانطور که از نامش پیداست نوعی ترمینال است که روی ریل نصب می شود، در واقع می توان آن را روی ریل تعبیه شده درون انواع تابلو برق به منظور انشعاب گرفتن از سیم‌ها و تجهیزات داخل تابلو، نصب کرد. و امکان حرکت دادن آن روی ریل به منظور جایگذاری و یا اضافه و کم کردن ترمینال بصورت کشویی وجود دارد . به دلیل کاربرد انواع ترمینال ریلی در تابلو برق، این محصول با نام ترمینال تابلویی نیز شناخته می شود. 

انواع ترمینال ریلی

امروزه انواع مختلفی از ترمینال ریلی (ترمینال تابلویی) تولید می شود که هر کدام ویژگی ها و کاربرد خاص خود را دارند. انواع ترمینال ریلی تابلو برق را می توان در دسته های : ترمینال ریلی پیچی، ترمینال ریلی ارت پیچی، ترمینال ریلی پیچی دو طبقه و سه طبقه، ترمینال ریلی فیوزی، ترمینال ریلی جریانی، ترمینال ریلی سوئیچی، ترمینال ریلی شمشی(شمش خور)، ترمینال ریلی فشاری و ترمینال ریلی ارت فشاری، تقسیم کرد. همه این انواع ترمینال ریلی برق، در سایزها و رنگ‌های مختلف تولید می شوند.

1. ترمینال پیچی

2. ترمینال ریلی پیچی، یکی از رایج ترین انواع ترمینال تابلویی می باشد که بخش سیم گیر آن شامل یک پیچ است که به وسیله پیچ گوشتی باز و بسته می شود و سیم را به خوبی نگه میدارد. ترمینال پیچی در انواع دو طبقه و سه طبقه نیز تولید می شود. ترمینال پیچی دو طبقه و سه طبقه به منظور استفاده در تابلوهای با ظرفیت محدود فضا و تعداد سیم زیاد، طراحی و تولید شده اند. با استفاده از این نوع ترمینال ریلی، میتوان در حداقل فضای موجود، حداکثر اتصالات و انشعاب را ایجاد کرد.

1. ترمینال فیوزی

2. ترمینال فیوزی یکی از انواع ترمینال ریلی می باشد که به منظور حفاظت از تجهیزات برقی طراحی و تولید شده است. ترمینال فیوزی مانند سایر ترمینال ها به منظور برقراری اتصال سیم ها مورد استفاده قرار میگیرد با این تفاوت که در ساختمان ترمینال فیوزی یک فیوز سیگاری بسیار ظریف قرار دارد و در صورتی که جریانی بیش از یک مقدار تعیین شده از آن عبور کند، فیوز سوخته و جریان قطع می شود. از جمله موارد کاربرد ترمینال فیوزی، هنگام استفاده از برق جریان مستقیم یا DC است.
3. ترمینال های فیوزی با مشخصات فنی مختلف برای حفاظت از تجهیزات برقی مختلف تولید می شوند.

1. ترمینال سوئیچی

2. ترمینال سوئیچی یکی از انواع ترمینال ریلی می باشد که دارای اجزا الکترونیکی و قطع شونده قابل استفاده جهت سیستمهای اندازه گیری و کنترل می‌باشد. با استفاده از ترمینال سوئیچی امکان قطع سریع و ایمن جریان, تست و نگهداری سیستم فراهم می شود.
3. برخی از انواع ترمینال سوئیچی، به عنوان مثال برخی از مدل های ترمینال سوئیچی رعد الکتریک، قابلیت جایگذاری هرگونه المان الکتریکی مانند مقاومت، خازن و… را نیز دارا می باشند.

1. ترمینال شمشی
2. ترمینال شمشی یا ترمینال شمش خور از دیگر انواع ترمینال ریلی می باشد که برای مدارات دارای جریان بالا طراحی شده و مورد استفاده قرار میگیرد. ترمینال شمشی دارای قابلیت مقاومت بسیار بالا در برابر حرارت و آتش می باشد و اتصالی ایمن را برای مدارات جریان بالا فراهم می آورد. ترمینال شمشی معمولا دارای پوشش محافظ کابل می باشد که این پوشش محافظ، ایمنی بسیار بالاتری را در برابر خطر برق گرفتگی در اثر تماس مستقیم دست با کابل ایجاد می نماید.

1. ترمینال فشاری

2. ترمینال برق فشاری نوعی ترمینال ریلی است که در آن، به جای استفاده از پیچ به عنوان سیم گیر، از گیره و فنر داخلی استفاده شده است، بنابراین تنها فرق بین ترمینال فشاری و ترمینال پیچی، نوع سوار کردن و نصب کردن کابل است. در واقع با خرید ترمینال فشاری، امکان اتصال آسان و سریع تر سیم بدون استفاده از ابزار فراهم می شود. نحوه استفاده از ترمینال فشاری به این صورت است که این ترمینال ریلی دارای یک دکمه فشاری می باشد و فشردن این دکمه سبب باز شدن فنر ها می شود و بعد از ورود سیم و رها کردن دکمه، فنرهای سفت و محکم، سیم را به خوبی نگه می دارند.

1. ترمینال ارت

2. ترمینال ارت از دیگر انواع ترمینال ریلی می باشد. و همانطور که از نام آن پیداست، این ترمینال متعلق به کابل های ارت است و دارای استاندارد رنگی (معمولا رنگ زرد و سبز) می باشد. این ترمینال در انواع ترمینال ارت پیچی و ترمینال ارت فشاری تولید می شود. 
3. ترمینال ارت، علاوه بر متصل کردن سیم ها در دو طرف ترمینال، دارای یک تکه مسی اضافه برای اتصال خود ترمینال به ریل می باشد، به همین دلیل قیمت ترمینال ارت نسبت به سایر ترمینال ها کمی بالاتر است. این اتصال ترمینال ارت به ریل، ریل به سینی ، سینی به تابلو و تابلو به درب، باعث می شود که ارت همه نقاط لازم و قطعات تابلو برق بهم متصل شده و از نظر ارتینگ مشکلی نداشته باشیم.

1. ترمینال جریانی

2. ترمینال جریانی نیز از دیگر انواع ترمینال ریلی می باشد. یکی از موارد کاربرد ترمینال جریانی، حفاظت در هنگام تست می باشد. به عنوان مثال یکی از خطراتی که ct ها را تهدید می کند، این است که وقتی آمپرمتر را از دو سر ct  باز می کنیم، چون دوسر ct باز است احتمال انفجار ct وجود دارد. به همین دلیل ترمینال جریانی بین ct  و آمپرمتر قرار می گیرد. هنگامی که اپراتور قصد دارد آمپرمتر را باز کند و یا یک تست روی قسمت آمپرمتر انجام دهد، ابتدا دو سرct  را به وسیله لینک متحرک ترمینال جریانی به هم متصل می کند، سپس توسط پیچ و مهره ای که وسط ترمینال جریانی تعبیه شده است اتصال آمپرمتر ار قطع می کند. و در نهایت، پس از بستن آمپرمتر و یا پایان تست مورد نظر، توسط پیچ و مهره ترمینال جریانی، اتصال آمپرمتر را برقرار میکند و سپس لینک متحرک را جابجا می کند تا اتصال دو سر ct از هم قطع شود.

تجهیزات جانبی ترمینال ریلی

1. درپوش ترمینال ریلی

2. به منظور حفاظت بیشتر، آخرین ترمینال ریلی در یک ردیف را با استفاده از یک صفحه انتهایی می پوشانند. این صفحه با نام درپوش ترمینال ریلی شناخته می شود.

1. پارتیشن ترمینال ریلی

2.  در یک ردیف از انواع ترمینال ریلی که در کنار یکدیگر روی ریل نصب شده اند، ممکن است ترمینال های مختلف با سایز های متفاوت قرار داشته باشند. در این حالت به منظور جدا سازی ترمینال های مختلف که در کنار یکدیگر قرار دارند از پارتیشن مخصوص هر ترمینال استفاده می شود.

3.  

4. پیچ تستر

5. پیچ تستر از دیگر تجهیزات جانبی ترمینال ریلی می باشد که جنس آن از برنج می باشد. پیچ تستر در وسط ترمینال قسمت باسبار نصب شده و جهت موارد آزمون مورد استفاده قرار می گیرد.

    

6. لینک متحرک

7. لینک متحرک از جمله تجهیزات جانبی ترمینال ریلی می باشد و برای داشتن اتصال منشعب مورد استفاده قرار میگیرد. لینک متحرک بسته به آمپر ترمینال ریلی به خوبی جریان را عبور داده و اتصالی مطمئن به وجود می آورد و یا در بلوک های ترمینال متصل به تست استفاده شود.

مزایای ترمینال ریلی

یکی از کاربردی ترین ویژگی های ترمینال ریلی امکان شماره گذاری آن می باشد، با استفاده از این ویژگی ترمینال ریلی، فرآیند عیب‌یابی و شیوه ارتباط بین تجهیزات بسیار تسهیل میشود. دیگر ویژگی ترمینال ریلی، تنوع بسیار زیاد آن می باشد که برای کاربری های گوناگون طراحی و تولید شده است و می توان به راحتی مناسب ترین مورد را با توجه به نیاز خود انتخاب کرد.
 

ترمینال های ریلی قابل نصب بر روی انواع ریل های استاندارد در انواع تابلوهای برق می باشند. امکان اضافه و کم کردن راحت و سریع ترمینال ها بصورت کشویی روی ریل از دیگر ویژگی ترمینال ریلی می باشد. 

قیمت ترمینال ریلی تابلو برق

با وجود بالاتر بودن قیمت ترمینال ریلی تابلو برق در مقایسه با ترمینال شاخه ای و پیچی، استفاده از آن برای سیم کشی منظم و اصولی انواع تابلو برق در سال های اخیر افزایش یافته است. قیمت ترمینال ریلی به نوع ترمینال، کیفیت محصول و برند سازنده آن بستگی دارد. یکی از برندهای شناخته شده در بازار، ترمینال ریلی رعد می باشد. مناسب بودن قیمت ترمینال ریلی رعد در کنار کیفیت بالای آن باعث جایگاه خوب این برند در بازار شده است. فروشگاه اینترنتی البرز الکتریک امکان مشاهده نقد و بررسی، مشخصات فنی و قیمت ترمینال رعد و سایر برندهای ترمینال ریلی را فراهم آورده است.