کلید گردان
کلید وسیله ای است که برای کنترل، تغییر اتصال وسایل و مصرف کننده های الکتریکی، راه اندازی موتورها، جدا کردن قسمتی از مدار از شبکه برق و… به کار می روند. تغییر وضعیت کلیدها می تواند به صورت دستی با استفاده از نیروی مکانیکی و یا به صورت اتوماتیک با استفاده از نیروی مغناطیسی انجام شود. کلید گردان یکی از انواع کلیدهای صنعتی می باشد که در انواع مختلفی تولید می شود در واقع متناسب با تمام حالت هایی که یک موتور نیاز دارد یک نوع کلید گردان وجود دارد.
تغییر سرعت در دستگاه های صنعتی
بعضی از دستگاه های صنعتی مانند دستگاه های نورد، جرثقیل ها، دریل، دستگاه تراش و ... با چند سرعت کار می کنند. در صنعت برق جهت تغییر دادن سرعت، روشهاى مختلفى وجود دارد.
روش های تغییر سرعت:
تغییر سرعت به روش تغییر قطب با یک سیم پیچ (موتور دالاندر)
تغییر سرعت به روش تغییر قطب با سیم پیچ های جداگانه
تغییر سرعت به روش تغییر ولتاژ
تغییر سرعت به روش تغییر فرکانس
و ...
سیم پیچی موتور دالاندر
یکى از روشهاى تغییر سرعت موتورهاى الکتریکى، تغییر سرعت به روش تغییر قطب با یک سیم پیچ در موتور دالاندر است. یکی از انواع موتور های دو سرعته موتور دالاندر می باشد. در موتورهای دالاندر از یک سیم پیچ برای دو سرعت استفاده می شود و نسبت سرعت در آنها 1/2 است. برای تغییر قطب در این نوع موتور که دارای یک سیم پیچ می باشد، باید نوع اتصال موتور را تغییر داد. برای تعداد قطب بیشتر، اتصال سیم پیچ های استاتور را به صورت مثلث و برای تعداد قطب کمتر، سیم پیچ های استاتور را به صورت ستاره ی دوبل وصل می کنند. یعنی دور کمتر به صورت مثلث سری و دور بیشتر به صورت ستاره دوبل می باشد. موتورهای دالاندر در دورهای مختلف دارای قدرت های متفاوت هستند و در مواردی می توان به کار برد که نسبت سرعت های مورد نیاز 1/2 باشد.
کلید گردان دالاندر
شکل زیر دیاگرام فنی کلید کنترل سرعت دالاندر الکترو کهربا را نشان می دهد:
