کابلشو

اتصال الکتریکی کابل ها یکی از نکات بسیار مهم در هنگام کابل کشی می باشد که این اتصال باید هم از نظر مکانیکی به اندازه کافی مستحکم و مقاوم باشد و هم از نظر الکتریکی هادی خوبی باشد. اتصالات کابل به دو دسته کلی کابلشو و موف تقسیم می شوند. در این مطلب آموزشی قصد داریم بطور مفصل به معرفی انواع کابلشو، کاربرد آن و مطالب مرتبط با آن بپردازیم. اما بد نیست در ابتدا نگاهی اجمالی به معرفی موف یا دوراهی داشته باشیم و بعد به سراغ کابلشو برویم.

موف چیست

موف یا دوراهی یک قطعه فلزی است که به منظور اتصال دو سیم یا کابل به یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرد و وظیفه آن برقراری جریان الکتریکی بین هادی کابل ها می باشد.
موف ها از نظر نوع فلز، به سه گروه مسی، آلومینیوم و بیمتال تقسیم می شوند که استفاده از هر کدام به نوع هادی کابل مورد نظر بستگی دارد.
موف ها از نظر سایز نیز در انواع مختلفی ساخته می شوند و با روش های پیچی، پرسی و لحیمی به کابل متصل و محکم می شوند. که البته روش پرسی بسیار مرسوم تر است.

کابلشو چیست

کابلشو یک قطعه فلزی می باشد که به عنوان ارتباط دهنده میان هادی کابل و محل اتصال مورد استفاده قرار میگیرد. به عبارت دیگر کابلشو ها کانکتوری مطمئن هم از نظر استحکام اتصال و هم از نظر برقراری اتصال الکتریکی مناسب بین هادی کابل با سایر تجهیزات شبکه می باشند.

کابلشوها از فلزهای لوله ای ساخته می شوند که نوک این لوله ی فلزی ابتدا تحت فشار پرس شده، در برخی مدل ها زاویه دار شده و سپس سوراخ می شود. و در نهایت به منظور جلوگیری از سولفات شدن کابلشو، آبکاری می شود. 
 

کاربرد کابلشو

به منظور اتصال کابل به وسایلی از قبیل کلید فیوزها، مقره ها، کنتاکتورها، کلید اتوماتیک ، موتورها، شینه ها و سایر تجهیزات تابلو ها از انواع کابلشو استفاده می شود. از کابلشو می توان به منظور برقراری اتصالات دائم و یا موقت استفاده کرد. 

انواع کابلشو

کابلشوها به عنوان یکی از مطمئن ترین و ایمن ترین روش های اتصال کابل، از نظر جنس، فرم ظاهری، سایز و روش نصب در انواع مختلفی تولید می شوند. به دلیل اهمیت انتخاب درست کابلشو متناسب با جنس و سایز کابل مورد نظر، قصد داریم در این بخش به معرفی انواع کابلشو بپردازیم.

1. انواع کابلشو از نظر جنس

2. کابلشوها از نظر جنس به 3 دسته کابلشو مسی، کابلشو آلومینیومی و کابلشو بی متال تقسیم می شوند. جنس کابلشو باید با توجه به جنس کابل انتخاب شود. زیرا در صورت اتصال کابلشو متفاوت با جنس هادی کابل مورد نظر، به مرور محل اتصال دچار خوردگی شده و از هم جدا می شوند.
3.  

   1. کابلشو مسی

   2. این نوع کابل شو برای اتصال کابل با هادی مسی به تجهیز با سطح اتصال مسی طراحی و تولید شده است. کابلشو مسی متداول ترین نوع کابلشو است.
   3.  

   4. کابلشو آلومینیومی

   5. این نوع کابلشو نیز همانطور که از نامش پیداست، به منظور برقراری اتصال بین کابل با هادی آلومینیومی و تجهیز با سطح اتصال آلومینیومی ساخته شده است.
   6.  

   7. کابلشو بی متال چیست

   8. کابلشو بی متال ساخته شده از دو بخش مسی و آلومینیومی می باشد. هرگاه جنس هادی کابل مورد نظر و جنس محل اتصال یکسان نباشد می توان از انواع کابلشو بی متال استفاده کرد. اتصال مس و آلومینیوم در این کابلشو با جوش اصطکاکی انجام می شود.
   9.  
   10. 
   11.  
   12. به عنوان مثال از کابلشو بی متال به منظور اتصال کابل آلومینیومی به شینه مسی استفاده می شود. زیرا اگر این اتصال را با استفاده از کابلشو یکپارچه ( کابلشو مسی یا آلومینیومی) انجام دهیم، به مرور زمان عمل اکسیداسیون سبب خوردگی شده و اتصال از هم جدا می شود. قیمت کابلشو بی متال از قیمت کابلشو مسی و آلومینیومی بیشتر است.
        
4.  

5. انواع کابلشو از نظر شکل ظاهری

6. کابلشوها از نظر شکل ظاهری بصورت حلقه ای و زبانه ای در انواع تک سوراخ، دو سوراخ و چهار سوراخ تولید می شوند. کابلشو هایی که کشیده تر هستند و چند سوراخ دارند به منظور برقراری یک اتصال مکانیکی خیلی محکم تر و یا با هدف داشتن سطح تماس بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند. بنابراین در کابل های سایز بزرگ بهتر است، از کابلشو های چند سوراخ که استحکام و سطح تماس بیشتری دارند، استفاده کنیم.
7. برای انتخاب نوع کابل شو باید به سطح تجهیز مورد نظر نیز دقت کنید که اجازه استفاده از چه نوع کابلشویی را به ما می دهد. (در بعضی موارد سطح مقطع کابلشو بیشتر از تجهیز مورد نظر است و بنابراین باید از یک مدل کابلشو دیگر استفاده کنیم که کابلشو بطور کامل روی سطح مورد نظر قرار گیرد و سوراخ های پیچ دقیقا بر هم منطبق باشند .)
8. نوع دیگری از کابلشو ها که با نام کابلشو زاویه دار شناخته می شوند، به منظور اتصال زاویه دار کابل به تجهیز مورد نظر، تولید می شوند، که رایج ترین آنها کابلشو 45، 90 و یا 120 درجه می باشد. 

1. انواع کابلشو از نظر سایز

2. سایز انواع کابلشو به معنای قطر کابل قابل استفاده برای آن کابلشو می باشد. کابلشو ها از نظر سایز در انواع مختلفی از 6 میلی متر تا 1000 میلی متر مربع تولید می شوند. کابلشو های سایز 6 تا 300 رایج تر از بقیه می باشند و در بازار موجود هستند ولی کابلشو های 400 به بالا معمولا بصورت سفارشی می باشند.
3. روی کابلشوها علاوه بر قطر کابل، قطر سوراخ پیچ نیز نوشته شده است که باید متناسب با پیچ مورد نظر انتخاب شود.

1. انواع کابلشو از نظر نوع اتصال

2. کابلشوها از نظر نوع اتصال به کابل به سه دسته کابلشو پرسی، کابلشو لحیمی و کابلشو پیچی تقسیم می شوند. از نظر فنی و استقامت استفاده از کابلشو های پرسی نسبت به کابلشو های پیچی و استفاده از کابلشوهای پیچی نسبت به کابلشوهای لحیمی ارجحیت دارد.
3.  

   1. کابلشو پرسی

   2. کابل شو پرسی به عنوان رایج ترین نوع کابلشو، باید توسط دستگاه های مخصوص پرس کابلشو از قبیل پرس کابلشو هیدرولیک، دستگاه پرس کابلشو شارژی و پرس کابلشو دستی با لقمه های مناسب روی کابل پرس شود. (لقمه ها در انواع گرد و شش ضلعی می باشند که رایج ترین آن لقمه 6 ضلعی است.)
   3. در شکل زیر انواع دستگاه پرس کابلشو را مشاهده می کنید.

1. 1. در هنگام نصب به اندازه طول کابلشو، عایق کابل از روی هادی برداشته و هادی کابل درون گلویی کابل شو قرار میگیرد و با استفاده از انبر کابلشو سرکابل درون کابل شو پرس شده و محکم می شود. اصولا برای نصب کابلشو، پرس کابلشو باید از بالای لوله شروع گردد و به پایین آن ادامه پبدا کند.
2.  

3. 1. کابلشو لحیمی

   2. در این نوع کابل شو ها، پس از جا گذاری هادی کابل در داخل سوراخ کابلشو، باید کابل شو به سر هادی کابل لحیم شود. لحیم کاری به نحوی باید باشد که یک اتصال بدون عیب الکتریکی و مکانیکی در سر کابل ها ایجاد نماییم. لحیم کردن کابل شو به هادی کابل برای مقاطع کوچک توسط هویه انجام می گیرد ولی در مقاطع بزرگ، اغلب اتصال کابلشو لحیمی به کابل با شعله صورت می گیرد. به این نکته توجه کنید که در صورت استفاده از شعله برای لحیم کاری، عایق و روکش بیرونی کابل در اثر حرارت آسیب نبیند.
4.  

5. 1. کابلشو پیچی

   2. از کابل شوهای پیچی معمولا برای سطح مقطع های بزرگ یک لایه تا 120 میلی متر و سیم های چند لایه تا 150 میلی متر استفاده می شود. این نوع کابل شو بعد از کابلشو پرسی دومین کابلشوهای رایج هستند. کابل شو های پیچی به نحوی طراحی شده اند که برای نصب نیازی به دستگاه پرس ندارند و به راحتی قابل نصب و بهره برداری می باشند.
   3. نصب کابلشو پیچی به این صورت است که پس از بریدن عایق کابل به میزان لازم، کابل را درون کابلشو قرار داده و به وسیله دسته نگه دارنده، کابلشو را نگه دارید و پیچ ها را با ابزار مناسب سفت کنید تا زمانی که سر پیچ ها بریده شود. بریده شدن پیچ ها در یک گشتاور معین به راحتی انجام شده و در نقطه برش سطح صافی به جا می گذارد. فقط به این نکته توجه کنید که پیچ ها یکنواخت و چنان محکم شود که سیم تغییر شکل ندهد.
   4.  
6.  

استفاده از کابلشو غیر استاندارد 

استفاده از کابلشو غیر استاندارد و یا نامناسب می تواند موجب قطع اتصال و یا اتصال کوتاه شود و خسارت های هزینه بر به دستگاه های برقی تحمیل کند. به عنوان مثال برقراری اتصال با استفاده از کابلشو مسی کم ضخامت، باعث می شود تا کابلشو توان انتقال جریان نامی کابل را نداشته باشد و باعث گرم شدن نقطه اتصال و در ادامه آتش سوزی شود.
همچنین اگر از کابل شو سایز مناسب برای یک کابل استفاده نشود و یا آن را بطور صحیح و استاندارد نصب نکنند، مشکلاتی از قبیل بالا رفتن دما به علت مقاومت بالای ایجاد شده به خاطر اتصال سست و ... را در پی دارد.

خرید کابل شو

برای انتخاب و خرید کابلشو مناسب باید سایز کابل ، جنس هادی، قطر سوراخ مورد نیاز برای پیچ و همچنین وضعیت مکانیکی کابل (ساکن یا متحرک بودن) را در نظر گرفت. تا با انتخاب کابلشو مناسب، به اتصالی مستحکم، ایمن و همچنین مطلوب از نظر رسانایی الکتریکی دست یافت.

از دیگر مواردی که باید در هنگام خرید کابل شو باید مورد توجه قرار داد کیفیت و درجه مرغوبیت آن می باشد تشخیص کیفیت، کار خیلی سختی نیست. نداشتن پلیسه و صاف بودن انتهای کابل شو یکی از نشانه های کیفیت قابل قبول آن است. 

یکی دیگر از فاکتورهای مهم که باید مورد توجه قرار گیرد، ضخامت کابل شو است، ضخامت مناسب سبب انتقال خوب جریان الکتریکی می شود. به این نکته نیز توجه کنید که هرچه طول لوله کابل شو بیشتر باشد، نشان از بهتر بودن کابل شو است.

1. اطلاعات نوشته شده روی بدنه کابلشو

2. قطر سوراخ پیچ
3. سطح مقطع کابل ورودی به کابشو
4. نشان اختصاری سازنده 

معرفی برند

همانطور که گفته شد خرید کابلشو با کیفیت در رسیدن به نتیجه مطلوب از اهمیت بالایی برخوردار است. و بدین منظور شناخت برندهای با سابقه و معتبر در زمینه تولید انواع کابلشو و موف می تواند کمک کننده باشد. سه برند کلاته، کلوته و رحیل از پیشتازان این عرصه می باشند که محصولات آنها مطابق با استانداردها و بسیار با کیفیت است. علی رغم کیفیت بالا، قیمت کابل شو این برندهای ایرانی معتبر نیز بسیار مناسب می باشد.