چراغ توکار

تامین روشنایی اصولی و نورپردازی ساختمان‌ها یکی از مهم ‌ترین و اساسی ترین نکاتی است که در طراحی به آن پرداخته می شود و باید به گونه ای باشد که علاوه بر تامین نور مورد نیاز، حس و حال خوب و زیبایی به محیط ببخشد. در نورپردازی محیط‌های مختلف از محصولات روشنایی متفاوت و متناسب با آن محیط استفاده می ‌شود. در این بخش قصد داریم به معرفی چراغ توکار و انواع آن بپردازیم.
چراغ توکار امروزه یکی از پرکاربرد ترین انواع چراغ است که در نورپردازی و روشنایی منازل و محیط داخلی ساختمان ها مانند استخرها، هتل ها، مراکز اداری و تجاری، سالن های ورزشی و … مورد استفاده قرار میگیرد.

چراغ توکار به چراغ‌هایی گفته می‌شود که درون سازه‌ها، سقف‌ها، دیوار‌ها و زمین، به شکل توکار نصب می شوند و هم سطح قرار می گیرند و ظاهری زیبا و تمیز را ایجاد می کنند. 

انواع چراغ توکار

امروزه محصولات روشنایی موجود در بازار از تنوع بسیار زیادی برخوردارند و انتخاب یک چراغ توکار مناسب برای محیط مورد نظر نیازمند در نظر گرفتن پارامترهای زیادی از قبیل ابعاد، توان چراغ، نوع منبع نور، دمای رنگ نور، نوع دیفیوزر، زاویه پخش نور، شاخص نمود رنگ، درجه حفاظت (IP) و شکل ظاهری می باشد.

ابعاد و توان چراغ توکار

چراغ های توکار در بازار از نظر توان و ابعاد بسیار متنوع هستند. برای انتخاب چراغ با ابعاد و توان مناسب باید به پارامترهایی از قبیل مساحت، ارتفاع سقف و کاربری محیط مورد نظر دقت کرد. به عنوان مثال توان و ابعاد چراغ توکار مورد نیاز برای بالای اپن آشپزخانه با چراغ مناسب برای فروشگاه متفاوت است.

نوع منبع نور چراغ توکار

چراغ های توکار با منابع نور لامپ فلورسنت، ال ای دی، COB و SMD در بازار موجود هستند. البته استفاده از لامپ فلورسنت در سال های اخیر به شدت کاهش یافته است و تکنولوژی ال ای دی به دلیل مزایایی از قبیل مصرف کم، کیفیت بالای نور، طول عمر بیشتر، عدم تولید اشعه فرابنفش، تنوع دمای رنگ نور و ... کم کم بطور کامل جایگزین فلورسنت می شود.

دمای رنگ نور چراغ توکار

انتخاب دمای رنگ نور منبع نوری که در چراغ توکار قرار دارد باید متناسب با کاربری و شرایط محیط باشد. 
برای محیط هایی مثل پذیرایی، اتاق خواب، رستوران، دکور و ویترین فروشگاه‌ها استفاده از رنگ نور گرم یعنی بازه 2000 الی 3000 درجه کلوین (آفتابی) مناسب است. برای محیط کاری، دستشویی، پارکینگ‌ها و زیرزمین دمای رنگ نور 3100 الی 4500 درجه کلوین (طبیعی یا نچرال) و برای نمایشگاه‌های ماشین، محیط‌های کاری و مطالعاتی، داروخانه‌ها و مراکز درمانی دمای رنگ نور 4600 الی 6500 درجه کلوین (مهتابی) برای ایجاد فضای سرد و تمرکز آفرین و نیروبخش مناسب است. البته استفاده از نور سفید نچرال برای هر اتاق و فضایی مناسب است زیرا این طور به نظر می رسد که نوری از پنجره یا نورگیر به اتاق وارد شده است.

دیفیوزر چراغ توکار

دیفیوزر چراغ (Diffuser) یک پوشش نیمه شفاف یا مات است که برای پخش کردن یا نرم کردن نور استفاده میشود. استفاده از دیفیوزر روشنایی را کنترل می کند و نور ملایم و یکنواختی با کاهش سایه و خیرگی، نسبت به لامپ های معمولی ایجاد می کند.

زاویه پخش نور چراغ توکار

هر چراغ سقفی توکار دارای یک زاویه پخش نور مشخص با توجه به نوع لنزی که در آن به کار رفته است، می باشد. در هنگام خرید چراغ باید نیازتان را با کارشناس فروش مطرح کنید. به عنوان مثال در نورپردازی تجاری، چراغ‌هایی که زاویه تابش بازتری دارند معمولا برای روشنایی عمومی و چراغ‌های نقطه‌ای برای روشنایی تاکیدی مورد استفاده قرار میگیرند. بنابراین زاویه پخش نور مورد نیاز شما ارتباط مستقیمی با کاربری محیط و ارتفاع سقف دارد. به منظور درک بهتر مفهوم و کاربرد زاویه تابش چراغ، به شکل زیر توجه کنید که زاویه تابش های مختلف چراغ  صنعتی هرکولد مازی نور را به همراه کاربرد آن نشان می دهد.

درجه حفاظت چراغ توکار

درجه حفاظت چراغ (IP) بیان کننده میزان مقاومت چراغ در برابر نفوذ ذرات خارجی مانند گرد و خاک و آب است. توجه به درجه حفاظت چراغ متناسب با شرایط محیط مورد نظر هم از نظر عملکرد مطلوب چراغ و هم از نظر حفظ ایمنی از اهمیت بالایی برخوردار است. به عنوان مثال برای فضای آزاد، محیط های مرطوب مثل استخر، مکان های صنعتی و کارخانجات با گرد و خاک زیاد و ... نیاز به چراغ با IP بالا می باشد.

شکل ظاهری چراغ توکار

چراغ های توکار در اشکال مربع، دایره، مستطیل و خطی تولید می شوند و از تنوع خوبی برخوردارند. برخی انواع چراغ توکار دارای قابلیت زاویه پذیری هستند، که این پخش هدفمند نور، آن ها را مناسب استفاده در گالری، موزه، فروشگاه و ... کرده است.

شاخص نمود رنگ چراغ

شاخص نمود رنگ چراغ (CRI) یکی از پارامترهای نشان دهنده کیفیت نور است. به زبان ساده می توان گفت شاخص CRI نشان می دهد که منبع نور مصنوعی چقدر توانایی نمایش واقعی و صحیح رنگ ها را در مقایسه با نور خورشید دارد. بنابراین هر محصول مولد نور اعم از لامپ، چراغ و ... پس از آزمون CRI، نمره ای بین 1 تا 100 دریافت می کند که عدد 100 نزدیک ترین کیفیت به نور خورشید می‌باشد.
استفاده از چراغ هایی با شاخص نمود رنگ بالا برای مکان‌هایی از قبیل فروشگاه‌ها، موزه‌ها، استودیوهای عکاسی و ... که نیاز به روشنایی و رنگ‌های دقیق دارند، بسیار حائز اهمیت است.

شار نوری چراغ توکار

شار نوری از دیگر پارامترهای مهم در انتخاب چراغ است. شار نوری یا لومن عبارت است از مقدار نوری که از یک منبع روشنایی در هر ثانیه خارج می‌شود، بنابراین هر چقدر میزان شار نوری حک شده روی یک منبع نور بیشتر باشد، یعنی مقدار نوری که از آن ساطع می‌شود، بیشتر است. 

شناخت چنین پارامترهایی کمک می کند تا با توجه به مقدار روشنایی مورد نیاز، انتخاب درستی داشته باشیم. به عنوان مثال لامپ‌های LED، برق بسیار کمتری نسبت به لامپ‌های رشته‌ای مصرف می‌کنند، در حالی که روشنایی معادل یا بالاتر از لامپ رشته ای ارائه می‌دهند که مشخصه شار نوری بیان کننده آن است.